Sunday, 17 November 2024

శ్రీ గరుడ పురాణము (322)

 


తరువాత భీష్మ ద్రోణుల ప్రోద్భలం వల్ల, విదురుని మంత్రాంగం వల్ల ధృతరాష్ట్రుడు పాండవులను పిలిపించి వారికి అర్ధరాజ్యాన్నిచ్చేశాడు. వారు ఇంద్ర ప్రస్థమనే గొప్ప సుందరమైన రాజధానిని కట్టుకొని ఒక అద్భుతమైన సభామండపాన్ని కూడా నిర్మింపజేసుకుని రాజసూయ యజ్ఞాన్ని కూడా దిగ్విజయంగా నెరవేర్చారు.


వాసుదేవుని అనుమతితోనే అర్జునుడు ద్వారకాపురికి పోయి కృష్ణసోదరి సుభద్రను పెండ్లాడాడు. అగ్నిదేవునికి ఖాండవ వన దహనంలో సహాయపడి నంది ఘోషమను దివ్యరథాన్ని, ముల్లోకాలలో శ్రేష్ఠతమమైనదిగా పేరు గాంచిన గాండీవమను ధనుస్సునూ, అవినాశములైన బాణములనూ, అభేద్య దివ్య కవచాన్నీ ఆయన నుండి అర్జునుడు పొందాడు. రాజసూయ సందర్భంగా దేశ- దేశాంతరాలలో దిగ్విజయయాత్రను చేసి అసంఖ్యాకములుగా యుద్ధాలను చేసి అనేకులైన రాజులనోడించి వారి నుండి కప్పములుగా గొన్న కొండలంతేసి రత్నరాశులను అర్జునుడు తన అన్నయుధిష్ఠిరునకు (ధర్మరాజుకి) సమర్పించాడు.


పాండవుల మొత్తం శ్రీని అపహరించడానికి శకుని ధర్మరాజుని ద్యూతక్రీడకు ఆహ్వానించి దుర్యోధనుని ప్రతినిధిగా తాను పాచికలు వేసి మాయచేసి గెలిచాడు. తత్ఫలితంగా పాండవులు ద్రౌపదితో సహా పన్నెండేళ్ళు వనవాసమూ, ఒక యేడు అజ్ఞాత వాసమూ చేయవలసి వచ్చింది. కుంజరయూధము దోమకుత్తుక జొచ్చినట్లు పాండవులు విరాటరాజు కొలువులో పనిచేసి అజ్ఞాతవాస నియమాన్ని పూర్తిచేశారు.


అజ్ఞాతవాస కాలంలో పాండవులలో ఏ ఒక్కరు బయటపడిపోయినా మరల వారందరూ పన్నెండేళ్ళు వనవాసమూ ఒక యేడు అజ్ఞాతవాసమూ చేయాలనే నియమం పెట్టారు. కాబట్టి పాండవుల ఉనికిని కనిపెట్టడానికి విశ్వప్రయత్నం చేసిన దుష్టచతుష్టయానికి అనగా దుర్యోధన దుశ్శాసన కర్ణ శకునులకు చివరి దశలో పాండవులు విరాట రాజ్యంలో వున్నారేమోననే అనుమానం వచ్చి పెద్ద సైన్యంతో దాడిచేసి గోవులను అపహరించడానికి ప్రయత్నించారు. అర్జునుడు వచ్చి అవక్రవిక్రమ ప్రతాపాన్ని మెరిపించి మొత్తం కౌరవసేనను చిత్తుచిత్తుగా ఓడించాడు. కర్ణుడు పడిపోయాడు. దుర్యోధనుడు మూర్ఛపోయాడు. తెలివివచ్చి సంతోషించబోయిన దుర్యోధనునికి అజ్ఞాతవాసకాలం నాటికి ముందలిరోజే సమాప్తమైపోయిందని చావు కబురు చల్లగా చెప్పి వెనుకకు మరలించు కుపోయారు గురువులు.


జూదపు నియమాలను దిగ్విజయంగా పాటించారు. కాబట్టి తమ అర్ధరాజ్యాన్ని తమకివ్వాలనీ అలాకాని పక్షంలో కనీసం అయిదూళ్ళయినా ఇమ్మని పాండవులు శ్రీకృష్ణుని ద్వారా రాయబారం చేశారు. సూదిమోపినంత స్థలమైనా ఇవ్వబోనని దుర్యోధనుడు చెప్పడంతో అసలు రాజుకు గుడ్డితనంతోబాటు మూగరోగం కూడా కలగడంతో యుద్ధమూ, బంధునాశమూ తప్పలేదు. (ముసలిరాజుకి అంధత్వం పుట్టుకతోనే వచ్చింది. ఈ మూగతనం పుత్ర వ్యామోహం నుండి ఇప్పుడు పుట్టుకొచ్చింది)


(అయిదువేల యేళ్ళ క్రిందట)


ఆ ముందుగానీ ఆ తరువాత గానీ ఏ ఒక్కజాతీ కనీవినీ యెఱుగని మహాయుద్ధం కౌరవపాండవుల బాహ్యనాయకత్వాన కురుక్షేత్రంలో జరిగింది. పాండవుల తరపున ఏడు అక్షౌహిణుల సైన్యమూ, కౌరవులవైపున పదకొండ క్షౌహిణుల సైన్యమూ ఈ మహాసంగ్రామంలో పాల్గొన్నారు. ధృష్టద్యుమ్నుని పాండవులూ భీష్ముని కౌరవులూ తమ తమ సర్వ సైన్యాధ్యక్షులుగా ఎన్నుకున్నారు. పాండవ సేనాపతి యుద్ధం ముగిసేదాకా ఆ పదవిలోనే ఉన్నాడు కానీ కౌరవ సేనాపతులు మారవలసి వచ్చింది.


(ఈ క్రింది పేరా గరుడపురాణానికే ప్రత్యేకం....)


పాండవ సేనాపతిగా శిఖండీ, కౌరవసేనాపతిగా భీష్ముడూ యుద్ధాన్ని ప్రారంభించారు. రెండు సేనల మధ్యా అస్త్రశస్త్రాలతో బ్రహ్మాండమైన యుద్ధం భయంకరంగా పదిరోజులపాటు జరిగింది. పదవరోజు శిఖండి, అర్జునుడు ప్రయోగించిన వందలాది బాణాలు తన తనువును భేదించడంతో భీష్ముడు నేలకొరిగాడు. 


* (శిఖండి అని గరుడ పురాణంలో వుంది)

Saturday, 16 November 2024

శ్రీ గరుడ పురాణము (321)

 


శ్రీకృష్ణుడు నూట పాతిక సంవత్సరాలు ఈ పుడమిపై జీవించాడు. అన్నేళ్ళలో ఏ ఒక్క నిముషమూ కూడ తన కోసం తాను బ్రతకలేదు. ఆయన వైకుంఠానికేగిన పిమ్మట అనిరుద్ధపుత్రుడైన వజ్రుడు ఈ వంశాన్ని నిలబెట్టాడు.


అన్నిటికన్నా గొప్ప విశేషం శ్రీకృష్ణుడిచ్చిన గురుదక్షిణ ఇక లేడనుకున్న సాందీపని పుత్రుని సముద్రశోధనం, రాక్షస సంహారం గావించి వెనక్కి తెచ్చాడు. (అధ్యాయం -144)


మహాభారతం - బుద్ధాది అవతారాలు


భూభారాన్ని తగ్గించడానికీ వీలైనంత ఎక్కువమంది దుష్టుల్ని సంహరింప డానికీ భగవానునిచే కల్పింపబడిన మహాభారత యుద్ధమును యుధిష్ఠిరాది పాండవులను శ్రీకృష్ణుడు రక్షించిన తీరును ఒకపరి తలుద్దాం.


విష్ణు భగవానుని నాభి కమలం నుండి నేను (అనగా బ్రహ్మ) పుట్టాను కదా! నానుండి అత్రి, అతడి నుండి చంద్రుడు, అతడి నుండి బుధుడు ఉద్భవించారు. బుధునికి ఇలాదేవియను పత్ని ద్వారా పురూరవుడు జనించాడు. అతనికి ఆయువను పుత్రుడు అతనికి యయాతి అను కొడుకు పుట్టారు. యయాతి వంశంలో భరతుడు, కురుడు, శంతనుడు కలిగారు. శంతనునికి గంగ ద్వారా సర్వ సద్గుణ సంపన్నుడు, బ్రహ్మ విద్యలో పారంగతుడునగు దేవవ్రతుడు జనించాడు. ఏ యుగంలోనూ ఎవరూ చేయలేనంత గొప్ప ప్రతిజ్ఞను చేసి బ్రహ్మచారిగానే చివరిదాకా జీవించి రాజ్య సింహాసనాన్ని కూడా తండ్రిగారి రెండవ పెళ్ళి ముచ్చట తీర్చడం కోసం త్యజించిన దేవవ్రతునే ఆ ప్రతిజ్ఞ యొక్క భీషణత్వానికి అచ్చెరువొంది ఈ లోకం అత్యంతాదరంతో భీష్ముడని పిలుచుకొంది.


శంతనునికి భీష్ముని దయ వల్ల ప్రాప్తించిన పత్ని సత్యవతి ద్వారా చిత్రాంగదుడు, విచిత్ర వీర్యుడు అను కొడుకులు పుట్టారు. వారిలో చిత్రాంగదుడు అదే పేరుగల గంధర్వునితోడి యుద్ధంలో మరణించాడు. విచిత్ర వీర్యుని కోసం భీష్ముడు కాశీరాజ పుత్రికలైన అంబికను అంబాలికను తెచ్చి అతనికిచ్చి వివాహం చేశాడు. విచిత్రమైన వీరత్వం ఏమాత్రమూ లేని విచిత్ర వీర్యుడు పిల్లలు పుట్టకముందే మరణించాడు.


అప్పుడు సత్యవతి శంతనుని వంశాన్ని నిలబెట్టడం కోసం తన పెద్ద కొడుకైన వ్యాస దేవుని ఆజ్ఞాపించి దేవర న్యాయం ద్వారా తన కోడళ్ళను పుత్రవతులను చేయించింది. అంబికకు ధ్రుతరాష్ట్రుడు, అంబాలికకు పాండురాజు పుట్టారు. అంబిక పనుపున పోయిన ఆమె దాసి వ్యాసమహర్షి ద్వారా విదురుని కన్నది. ధృతరాష్ట్రునికి గాంధారి ద్వారా నూరుగురు కొడుకులు, ఒక కూతురు కలుగగా పాండురాజునకు కుంతి ద్వారా యుధిష్ఠిర భీమార్జునులు, మాద్రి ద్వారా నకుల సహదేవులు కలిగారు. గాంధారి పుత్రులను కౌరవులనీ కుంతీ మాద్రుల కొడుకులను పాండవులనీ లోకం పిలుచుకోసాగింది. ఈ నూటైదుగురు వంశాంకురాలూ మహాబలశాలులే గాని గాంధారి పెద్దకొడుకైన సుయోధనుడు, పాండవులూ సాహస పరాక్రమాలూ కూడా వుండడం వల్ల మహావీరులుగా ప్రఖ్యాతి చెందారు.


దైవవశాత్తూ కౌరవ పాండవుల మధ్య వైరభావాలు జనించాయి. దుర్యోధనుడు పాండవులనెన్నో బాధలకు గురిచేశాడు. లక్కయింటిని వారికి విడిదిగా చూపించి దానిని దహనం చేయించాడు. ముందే పసిగట్టిన విదురుడు సొరంగమార్గాన్ని తవ్వించి పాండవులను రక్షించాడు. విదురుని సలహా మేరకు పాండవులు కొన్నాళ్ళు ఏకచక్రపురంలో బ్రాహ్మణ వేషాల్లో నివసించారు. అక్కడ భీముడు బకాసురుడను రాక్షసుని చంపి ఆ పుర నివాసులకు శాశ్వతంగా వాని పీడను వదిలించాడు. అక్కడినుండి పాంచాల దేశానికి వెళ్ళి ద్రౌపదీ స్వయంవరంలో పాల్గొన్నారు పాండవులు. అర్జునుడు మత్స్యయంత్రాన్ని ఛేదించి ద్రౌపదిని గెలుచుకోగా విధివశాన ఆమె పాండవ పత్నియైనది. 

Friday, 15 November 2024

శ్రీ గరుడ పురాణము (321)

 


హరివంశ వర్ణన (శ్రీకృష్ణకథ)


భగవానుడైన శ్రీకృష్ణుని మాహాత్మ్యముచే పరిపూర్ణమైన కారణంగా శ్రేష్ఠతమంగా నిలచిన హరివంశాన్నొకమారు తలచుకుందాం.


పృథ్విపై పెచ్చుమీరిన అధర్మాన్ని నశింపజేసి ధర్మానికి పూర్వవైభవాన్ని తెచ్చి నిలబెట్టడానికి శ్రీకృష్ణుడు బలరామునితో సహా దేవకీ వసుదేవులకు జన్మించాడు. పుట్టిన కొన్ని దినాలకే కృష్ణుడు పూతనను స్తన్యంతో బాటు ప్రాణాలను కూడా పీల్చి సంహరించాడు. తరువాత శకటాసురుని తన చిరుకాలి తాపుతో మట్టు బెట్టాడు. బోటి నీడ్చుకుంటూ పోయి మద్దిచెట్లను కూల్చి సంపూర్ణ దేవ మానవగణాలన్నీ విస్మయపడగా నలకూబర, మణిగ్రీవులకు శాపవిమోచనాన్ని కలిగించాడు. కాళింది మడుగున విషమును కలిపే కాళియ నాగుని తలలపై తాండవమాడి గోకులవాసుల కాతని పీడ విరగడజేశాడు. గోవర్ధన గిరినెత్తి ఇంద్రుని బారిన పడిన ప్రాణులను రక్షించి ఇంద్రునికి గర్వభంగం చేశాడు. ఇలా శ్రీకృష్ణ లీలలెన్నో విశ్వవిఖ్యాతమై యున్నవి. వాటిని తెలియని వారుండరు. తాను స్వయంగా అరిష్టాసుర కేశి (కంస) చాణూరాది బలశాలురైన దైత్యులను సంహరించుటయే గాక పాండవులకు సాయపడి కురుక్షేత్ర యుద్ధంలో లక్షలాదిగా ఆసుర శక్తులకు మరణశాసనాన్ని వ్రాసి భూభారాన్ని తగ్గించాడు.


పురాకృత సుకృతాల వల్లనో, వరదానాల ఫలరూపంగానో రుక్మిణీ, సత్యభామాది ఎనమండుగురు రమణీలలామలూ, నరకాసురునిచే చెఱపట్టబడిన పదహారుమంది క్షత్రియ కన్యలూ శ్రీకృష్ణుని భార్యలైనారు. ఆయన ద్వారా యాదవ వంశం పుత్ర పౌత్రాభివృద్ధిని గాంచింది. రుక్మిణీ కృష్ణుల నందనుడైన ప్రద్యుమ్నుడు శంబరాసురుని వధించడం ద్వారా లోక రక్షకుడైనాడు. ఆతని పుత్రుడైన అనిరుద్ధుని బాణాసురుని కూతురైన ఉష వలచి వలపించుకొని వివాహానికి సిద్ధపడగా బాణుడు కుపితుడై అనిరుద్ధుని పట్టి బంధించాడు. మనుమని కొఱకై శ్రీకృష్ణుడు బాణాసురునితో యుద్ధం చేయవలసి వచ్చింది. అతడు కూడా సామాన్యుడేమీ కాడు. వేయి భుజాలు గలవాడు, గొప్ప శివభక్తుడు. అయినా అతని అధర్మమే శ్రీకృష్ణుని చేతిలో అతనిని పరాజితుని చేసింది. శ్రీకృష్ణుడు బాణాసురుని సంహరించలేదు గాని అతనికి రెండు భుజాలను మాత్రమే మిగిల్చి మిగతా అన్నిటినీ నరికివేసి అతని అహంకారాన్ని సంహరించాడు.


ఇంద్రుని జయించి దేవతల నందనవనంలోని పారిజాతాన్ని భూలోకానికి గొనివచ్చిన శ్రీకృష్ణుడు బలదైత్యునీ శిశుపాలునీ వధించి ద్వివిదనామక వానరాసురుని సంహరించి లోకులను కాపాడాడు.



Tuesday, 12 November 2024

శ్రీ గరుడ పురాణము (320)

 

జు ఆ - పేలపిండం

నీల వృక్షం - నల్లగోరింట 

కర్కంధ - రేగు 

పీనస - పడిశం 

వమ్కణ - తొడసంధి, గజ్జ 

విసర్ఫరోగ - దురద 

ఆంత్ర - ప్రేగు 

తంద్ర - కునికిపాటు  

గుడూచి - తిప్పతీగ

చిత్రక - ఆముదం, గుమ్మడి

త్రికుట - సొంటి, పిప్పలి, మిరియాలు

బృహతి - వాకుడు, ములక

కాకాదని - పెద్దమాచి

నిర్గుండకి - వావిలి

మేఢకి,వ్యోశ - సొంటి + రావి + నల్లమిరప

భృంగరాజ - గుంటగలిజేరు

శ్యామాక - గడ్డి, చామ

వాసక - అడ్డసర

కటుక - త్రికుట

మధుక - తిప్పతీగ

కశేరుక -వెన్నెముక, కమ్మరేగు చెట్టు

రాజాదనం - మోదుగు పాలచెట్టు

కచ్ఛుర - రేగడిదూల, వాకుడు, గంట్లకచోర చెట్లు

లకుచ - గజనిమ్మ

కపిత్థ - వెలగ

కంటకారిక - వాకుడు చెట్టు

కేశర(కేసర)- పొన్న, పొగడ

కుష్ఠ, కుశ్ధ- చెంగల్వ కోష్టు చెట్టు

మాతులుంగ- మాదీఫలం

క్వాథ - బాధ

హరీతకి - కరకచెట్టు

విడంగ - వంట ఉప్పు, ఒక చెట్టు

త్రిపుట - బంగిచెట్టు

బల - ముత్తవ పులగ చెట్టు

వాస్తుక - దినుసుకూరాకు

నీవార - విత్తక పండే గడ్డి ధాన్యము

ఎ (ఏ)రండ - ఆముదం చెట్టు

నిర్గుండి - నల్లవావిలి

కాకమాచి - కాచి

శష్కులి - చక్కిలం (కూడా)

వర్షభూ - గలిజేరు


Monday, 11 November 2024

శ్రీ గరుడ పురాణము (319)

 

కేతకి - మొగలి

అలక్త - లక్క

సందంశ - పటకారు

వటక - వడియం

శోథ - వాపు

ముద్గల, ముద్గాన్నం - పెసరఅన్నం

శాల్యన్నం - వరి అన్నం

యవాగు - జావ

కుబ్జక - పొట్ల

శాల్మలి - పత్తి

శాలిహోత్ర - గుఱ్ఱం

కోద్రవ - గడ్డిపఱక

రౌప్య - నాణెం

కంకత - దువ్వెన

కరజ - కానుగ చెట్టు

కంకోల - గుమ్మడి గుజ్జు

వసా - కొవ్వు

ద్రోణపుష్టి - కాయగూర

ముర - కప్పనది

జటామాంసి - ఆకుపచ్చని పూలుండే ఒక వాసన చెట్టు

కుటజ - కొండమల్లె, అడవిమల్లె 

పిటారీ - చిన్నబుట్ట

ముస్తా - జీర్ణకోశమందు

శతావరి - తోటకూర

హల్దీ - కుంకం

ప్రియంగు - నల్ల ఆవాలు

మోంగర - కొండమల్లె, మాలతి

గిరి కర్ణిక - దింటెన అపరాజిత నీలవృక్ష

మహువా - సోమలత

బదరీ - రేగు

ఖయిర - కాచు

కదంబ - కడిమి

అతిముక్తక - నెమ్మి, నల్లతుమికి

గులర - ముతక చక్కెర

గంధనాడి - ఎఱ్ఱపూల తులసి

అగస్తి, అగస్త్య- అగిసె

సిహ్లిక - బెంజాయిన్

కింశుక - మోదుగ

గిరికర్ణిక - దింటెన

రురు - నల్లచారల దుప్పి

నేమి - కమ్మి

Sunday, 10 November 2024

శ్రీ గరుడ పురాణము (318)

 


ధతురా - ఉమ్మెత్త

భటుకటైయా - దురదగొండి

తుంబాజడం- ఉసిరి మూలం

తాండవనృత్య- గడ్డి, ఒక ధాన్యం

ఆలాత - మండుతున్న కఱ్ఱ

బహువార - విరిగి చెట్టు

వృషలీపతి - వినాయకుడు

లోధ - లొద్దుగు

సావా - కత్తి ఒరలను ఈ మొక్క నుండి చేస్తారు.

శోణ - ఎఱ్ఱదుండిగ మొక్క

ప్రియాల - ద్రాక్ష, మోరటి

మధూక - జీర్ణం కోసం వాడే మొక్క

గజపీపల - రావి

ఉపస్థ - భారంగి కేబేజి వంటిదే

కరవా - ఈక

వచా - వస

కేతకి -గొజ్జంకి

ఖస - గసగసాలు

బాలుకామయ- కోవెల చెట్టు

మార్జార - తెల్లగసి చెట్టు

తగర కసింద చెట్టు (+)

కసమర్ద -కసివెంద (పచ్చనిపూలు)

కకడీ - దోస

మాతులుంగ - జామి

శుకరవృత్తి - మద్యశాలను శుభ్రపఱచు

విదారి - తెల్లనేలగుమ్ముడు

చండ్ర - ముడుగు దామర

జృంభక - ఆవులింత

దాడిమ - దానిమ్మ

శ్రీఫల - మారేడు

బహువార - విరిగిచెట్టు

ధాత్రీఫల - ఉసిరిక

శోణ - ఎఱ్ఱ దుండిగ

జంబూఫల - నేరేడు

పువా - అరిసె

దంతి - నేరేడు

కుసుంభ - కుంకుంపువ్వు

వికంకత - కానరేగు చెట్టు

బాలూ - ఇసుక

వృషలీ - శూద్ర స్త్రీ

అజరూషక - తెల్లసందిడి

పీపల - రావి

న్యగ్రోధ - జువ్వి

సా(వా( - నూకలు

అగహనీ - మార్గశిరంలో కోసిన ధాన్యపు బియ్యం

మూంజ - జనుము

మూర్వా - అవిసె

ఛాగ - మేక, మేకపాలు

సన - గొఱ్ఱె 

ముశల - రోకలి 

Saturday, 9 November 2024

శ్రీ గరుడ పురాణము (317)

 


మేద - కడుపు

తగర - నందివర్ధనం

యవక్షారము - యవల వల్ల కలిగిన ఉప్పు

ప్రసారణి - గొంతెమ గోరుచెట్టు

కలింద - తాడెచెట్టు

హరీతకి - కరక

ఉత్సర్గ - దానం, విడుపు

బరగద - మఱ్ఱి

హయమారక - గన్నేరు

తిందుక - తుమ్మికి చెట్టు

యవాని - ఓమము (ద్రవ్యము, అంగడి దినుసు)

ప్లక్ష - జువ్వి

గణిక - అడవి మొల్ల, నెల్లి చెట్లు

పలాశ - మోదుగు

కసార - నీటి చెలమ

సప్తపర్ణి - ఏడాకుల అరటి లేదా పొన్న

కనేర - గన్నేరు

వ్యోష (వ్యోశ) - సొంటి, రావి, నల్లమిరపల మిశ్రమం

భోజపురి - జామ

లాజా - అక్షతలు

అగ్నిమంధ - శ్రీపర్ణం, నెల్లి

కుట్మల - మొగ్గ

కర్షఫలము - తాండ్ర

కృశర - నువ్వులు + అన్నం

శతపుష్పి - సదాపచెట్టు

ఉడద - గుఱ్ఱపు చిక్కుడు

ఉదుంబర - మేడిచెట్టు

పౌంసలా - చలివేంద్రం

శిగ్రు - మునగచెట్టు

అధివాసన - సుగంధ ద్రవ్యాలతో పూజ

అగురు - ఇరుగుడు చెట్టు

బలి, వస్తి - పొత్తి కడుపు

జీవనీయ - పాలకూర

ఖండహరం - తీపి పూలచెట్టు

శైలేయ - ఇందుప్పు, ఱపువ్వు చెట్టు

అపామార్గ - ఉత్తరేను మొక్క

లోధ్ర - లొద్దుగు చెట్టు

తగర - నందివర్ధనం

పాథస్సు - జలము, అన్నము

ప్రియంగు - ప్రేంకణపు చెట్టు

పర్పట, పర్ప- పాపట చెట్టు

సిందువార - వావిలి చెట్టు

ఛిన్న - తిప్పతీగ