హిందూ ధర్మం - 12

ధర్మానికి అనేకమంది ఋషులు నిర్వచనాలు చెప్పారు. అందులో ప్రధానంగా మనువు మహర్షి, తన మనుస్మృతిలో ధర్మానికి 10 లక్షణాలు ఉంటాయని చెప్పారు.

धृतिः क्षमा दमोऽस्तेयं शौचमिन्द्रियनिग्रहः ।
धीर्विद्या सत्यमक्रोधो दशकं धर्मलक्षणम् ॥
                                                             
- मनुस्मृति

ధృతిః క్షమ దమోస్తేయః శౌచం ఇంద్రియనిగ్రహః |
ధీవిద్యా సత్యమక్రోధః దశకం ధర్మలక్షణం ||

మనుస్మృతిః

ధృతి, క్షమా, దమము, అస్తేయం, శౌచం, ఇంద్రియ నిగ్రహం, ధీః (బుద్ధి), విద్యా, సత్యం, అక్రోధము (కోపం లేకపోవడం) అనే ఈ 10 ధర్మం యొక్క లక్షణాలు. ఏ మనిషైయిన ధర్మాన్ని ఆచరిస్తున్నాడా లేదా అని అనుమానం వస్తే, అతనిలో ఈ 10 లక్షణాలు ఉన్నాయో లేదొ గమనించుకోవాలని మనుమహర్షి చెప్పారు. ధర్మాన్ని ఆచరించాలనుకునేవారు ఈ 10 లక్షణాలు నిత్యం అవలంబించాలని చెప్పారు.

To be continued...................